BİZİ @endobilgi ADRESİNDEN İNSTAGRAMDA TAKİP EDEBİLİRSİNİZ
ÖRNEK HASTA-1
48 yaşında kadın hastamız, 6 yıldır Haşimoto hastası. Unutkanlık, sürekli yorgunluk hissi ve sabah hiç dinlenmiş olarak uyanma şikayetleri var. Levotiroksin 100 mcg kullanıyor. Takiplerini 6 ayda bir düzenli yaptırmasına ve TSH düzeyi hep 1-2 mIU/L aralıkta olmasına rağmen şikayetleri devam ediyor. İlaçlarını düzenli almasına rağmen şikayetleri devam ettiği için çok mutsuz hissediyor. Sürekli bu durumda olduğu için eşi ve çocukları tarafından sürekli şikayet eden bir insan olarak kabul ediliyor.
Hastamızın şikayetleri günlük hayatta pek çok kişinin yaşadığı şikayetler olarak algılanabilir. Oysa yeterli çalışmayan bir tiroid bezi bu bulguların hepsinin nedeni olabilir. Peki TSH normal aralıkta olan bir hastada bu bulgular neden oluyor?
Tüm Haşimoto hastalarının yaklaşık %10’unda genetik nedenler bu duruma yol açabilir. Tiroid hormonlarının etkisini gösterebilmesi için T4 hormonunun T3 hormonuna dönüştürülmesi gerekir. Bazı kişilerde, genetik mutasyondan dolayı bu dönüşüm yeterli düzeyde olmaz. Genetik testler yaygın olarak kullanılmadığından bu durumu dolaylı olarak anlamaya çalışıyoruz. T3/T4 oranı ve tiroid hormonu doku belirteçleri bu konuda bize yardımcı olabilir. Bu hastalarda tedaviye T3 hormonu eklendiğimizde başarılı sonuçlar almaktayız.
ÖRNEK HASTA-2
36 yaşında kadın hastamız, 4 yıldır Haşimoto hastası. Yorgunluk, saç dökülmesi ve adet düzensizliği şikayetleri var. Takiplerini düzenli yaptırıyor ve TSH düzeyinin hep normal aralıkta olduğunu söylüyor. Geçmeyen şikayetlerinden dolayı cildiye, psikiyatri ve fizik tedavi gibi çeşitli bölümlere gitmiş.
Bazı Haşimoto hastaları ilaçlarını uygun ve düzenli kullandıkları halde geçmeyen şikayetlerinden dolayı mutsuzdurlar. Bu duruma biraz daha ayrıntılı baktığımızda, hastamızın normal olduğunu söylediği TSH düzeyinin 3-4 mIU/L aralığında olduğunu görüyoruz. T3 ve T4 düzeyleri de alt sınıra yakın seyretmekte. Hastamızın Levotiroksin dozunu artırıp tiroid yaşam kalite anketi ile değerlendirdiğimizde TSH 0,5-1 mIU/L düzeyinde kendisini çok daha iyi hissetiği gözlemledik. Bu hastamızda da olduğu gibi ilaç dozunu ayarlarken sadece TSH referans aralıklarını kullanmak yeterli değildir. Hiçbir hastamız bir diğerinin aynısı eğildir. Bu nedenle tedavi hedeflerinizi ayrıntılı klinik değerlendirmelerle ve en önemlisi de sizleri dinleyerek belirlememiz gerekir.
ÖRNEK HASTA-3
41 yaşında erkek hastamız, 5 yıldır Haşimoto hastası ve Levotiroksin 100 mcg kullanıyor. İnternette tiroid hastalarının Lugol kullanmalarının faydalı olduğunu okuduğu için 1 aydır Lugol %2’likten 5 damla kullanmış. Son zamanlarda 2-3 kg alma ve yorgunluk yakınmaları olduğu için başvurdu. TSH:14 mIU/L, sT3:1 pg/ml, sT4:0.7 ng/dl ölçüldü.
İyot, doğada toprak ve sularda bulunan ve besinler yoluyla aldığımız bir elementtir. Tiroid hormonlarının yapımında kullanıldığı için vücudumuz için çok önemlidir. Hem eksikliği hem de fazlalığı tiroid hastalıklarına neden olur.
İyot, çok fazla miktarda alındığında bu hastamızda olduğu gibi tiroid hormon üretimini geçici olarak engeller. Buna Wolff Chaikoff etkisi denir. Altta yatan tiroid hastalığı olmayan kişiler 1-2 gün sonra bu etkiden kurtularak normal tiroid hormonu üretimine devam ederler. Fakat sizin Haşimoto hastalığınız varsa bu adaptasyon olmaz ve tiroid hormonu üretiminiz daha da azalabilir. Bu nedenle alanında uzman olmayan kişilerin önerisiyle Lugol kullanmanız sağlığınıza ciddi zararlar verebilir.
ÖRNEK HASTA-4
63 yaşında kadın hastamız, 16 yıldır Haşimoto hastası. Yorgunluk ve kas ağrıları şikayetleri var. Takiplerini düzenli yaptırıyor ama sürekli ilaç dozunun değiştiğini söylüyor.
Haşimoto hastalığı gibi kronik hastalıklarda sağlık okur yazarlığı çok önemlidir. Yıllardır ilaç kullanan hastalarımızın bile bir kısmında hatalı kullanımlara rastlıyoruz. Bu hastamızın da ilacını mutfakta fırının üzerinde sakladığını öğrendik. Mutfak, hem oda sıcaklığı açısından hem de yemek buharı nedeniyle ilacı saklamak için uygun bir ortam değildir. Ayrıca fırın çalıştırıldığında yayılan ısı, üzerinde saklanan ilacın bozulmasına neden olur. Bu nedenle biz yeni tanıştığımız her hastamıza öncelikle hastalığın ne olduğu, hangi bulguların olabileceği, takip ve tedavinin nasıl yapılacağı konusunda bilgi veriyoruz. Tedavi konusunda konuşurken aşağıdaki durumları anlatıyoruz.
· İlacınızı ışık görmeyen, nem olmayan (mutfak iyi bir tercih değil, en iyisi yatak odanız) bir ortamda saklamalı, blisterinden (ilaç tabletinin içinde bulunduğu ambalaj) çıkartmamalısınız
· İlacınızı oda sıcaklığında saklayınız, buzdolabına koymayınız
· Aç karnına, 1-2 yudum su ile alınız
· Aynı anda başka bir ilaç içmeyiniz; mutlaka sabah aç karnına bir ilaç (demir, kalsiyum, magnezyum, multivitamin, mide ilaçları, vd) alınacaksa levotiroksinden en az 3-4 saat sonra alınız
· Yemeğinizi levotiroksinden en az 30 dakika sonra yiyiniz
· Düzenli olarak aynı markayı kullanınız. Marka değiştirirseniz, hala doğru dozu aldığınızdan emin olmak için doktorunuza bildiriniz.
· İlaç dozlarını atlamayınız veya ilacı almayı doktorunuza danışmadan bırakmayınız.
· Sabah ilacı içmeyi unuttuysanız başka bir öğün öncesi mutlaka alınız.
· İlacınızı içtikten sonra 1 saat kahve içmeyiniz
· Kan tahlili öncesi ilacınızı içmeyin, kanınızı verdikten sonra içebilirsiniz.
ÖRNEK HASTA-5
32 yaşında kadın hastamız, 3 yıldır Haşimoto hastası. Yoğun adet kanamaları, yorgunluk hissi ve saç dökülmesi şikayetleri var. Levotiroksin 100 mcg kullanıyor. Yaşam tarzı olarak vejetaryen beslenmeyi tercih ediyordu. Takiplerini düzenli yaptırmıyor.
Hastalarımızı değerlendirirken sadece tiroid sorunlarına yoğunlaşıp diğer problemleri göz ardı etmememiz gerekir. Vücudumuzdaki bütün sistemler birbirleriyle iletişim halinde ve bir ahenkle çalışırlar. Bu nedenle ayrıntılı bir sorgulama ve değerlendirme yapmalıyız. Örneğin sağlıklı bir tiroid hormon üretimi için iyot, demir, vitamin D, selenyum, çinko ve magnezyum düzeyinizin de normal olması gerekir. Hastamızı değerlendirdiğimizde et tüketmemesi ve yoğun adet kanamalarına bağlı ciddi bir demir eksikliği olduğunu ve yine vejetaryenlerde sık görülen selenyum eksikliği olduğunu tespit ettik. Ayrıca vitamin D düzeyi de oldukça düşüktü. Böyle bir durumda yeterli demir, selenyum ve vitamin D desteği sağlamadan ideal tiroid hormon seviyelerine ulaşmak mümkün değildir.
ÖRNEK HASTA-6
76 yaşında erkek hastamız, kalp ritm problemi nedeniyle 3 aydır Amiodaron 200 mg kullanıyor. Yorgunluk ve uyku hali şikayetleri var. Kardiyoloji doktoru tarafından yapılan tetkiklerinde TSH:18 mIU/L, sT3:0.9 pg/ml, sT4:0.65 ng/dl ölçülmüş.
Bu hastamızın tanısının hipotiroidi tanısına en sık neden olan Haşimoto hastalığı olmadığına dikkat etmemiz gerekiyor. Hastamızda daha önceden herhangi bir tiroid hastalığı olmayıp kullandığı ritm bozukluğu ilacının yan etkisi olarak hipotiroidi gelişmiştir. Tiroid ultasonografisinde Haşimoto hastalığı bulgusu izlenmemiştir. İdrar testinde iyot düzeyi çok yüksek bulunmuştur. Çünkü bu ilaç yüksek miktarda iyot içerir. Bu durumda Levotiroksin başlayarak hastamızı yakın takibe aldık. Çünkü bu hastamızda Haşimoto hastalığından farklı olarak levotiroksin tedavisini kesme şansımız var. Önemle vurgulamak istediğimiz nokta aynı ilacı kullanmanıza rağmen hastalık tanılarınız farklı olabilir. Her hastamızın tanısı koymak için ayrıntılı bir sorulama yapıp takip ve tedavi planını buna göre düzenlememiz gerekir.
ÖRNEK HASTA-7
24 yaşında kadın hastamız, çocuk sahibi olamadığı için infertilite merkezine başvurmuş. Yapılan tetkiklerinde TSH:6 mIU/L, anti-TPO: 990 IU/ml, anti-TG: 120 IU/ml olarak bulunmuş.
Tiroid hormonları, sağlıklı adet döngüsü, gebelik gerçekleşmesi ve bebeğinizin gelişimi için çok önemlidir. Gebelik öncesinde TSH düzeyinin ideal olarak <2,5 mIU/L olmasını istiyoruz. Fakat bu değerin üzerindeki her hastanın ilaç kullanması gerektiği anlamına gelmemeli. Tiroid ultasonografisi, anti-TPO, anti-TG ve idrar iyot düzeyi ölçümleriyle tedavi kararını veriyoruz. Gebelik gerçekleştiğinde bebeğin tiroid hormonlarının da temel kaynağı anne olduğu için çok yakın takip yapıyoruz. Doğum sonrası ise ilaç kesilebileceği gibi doğum sonrası tiroidit atağı da gelişebilir. Bu nedenle ilk bir yıllık takipler çok önemlidir. Bazı hastalarımız sadece gebelik döneminde ilaç kullanırken bazıları sürekli ilaç kullanmaya devam ediyorlar.
